رجب

اين ماه، ماه بسيار شريفي است؛ به اين جهت كه: از ماههاي حرام ميباشد، از اوقات دعا ميباشد و حتّي در زمان جاهليّت به اين مطلب مشهور بوده و مردم آن زمان منتظر اين ماه بوده اند تا در آن دعا كنند. اين ماه، ماه اميرالمؤمنين (ع) ميباشد؛ شب اوّل آن يكي از چهار شبي است كه تأكيد به زنده نگهداشتن آن به عبادت شده است. دربارة‌ روز نيمة‌ آن آمده است كه محبوبترين روزها نزد خداوند است . همچنين روز بيست و هفتم اين ماه، مبعث پيامبر اكرم (ص)ميباشد. روزي كه زمان ظهور رحمت خداوندي است. چيزي كه از اوّل خلقت تاكنون مانند آن ديده نشده است.
از مراقبت هاي مهمّ در اين ماه، به يادداشتن حديث « ملك داعي » ميباشد كه از پيامبر (ص)روايت شده است. پيامبر اكرم (ص)فرمود: « خداي متعال در آسمان هفتم فرشته اي قرار داده است كه « داعي » گفته ميشود. هنگامي كه ماه رجب آمد، اين فرشته در هر شب از اين ماه، تا صبح ميگويد: خوشا به حال تسبيح كنندگان خدا، خوشا به حال فرمانبرداران خدا. خداي متعال مي فرمايد: همنشين كسي هستم كه با من همنشيني كند. فرمانبردار كسي هستم كه فرمانبردارم باشد و بخشندة‌ خواهان بخشايش هستم. ماه، ماه من و بنده، بندة‌ من و رحمت، رحمت من است. هركسي در اين ماه مرا بخواند او را اجابت ميكنم و هركس از من بخواهد به او مي دهم و هركس از من هدايت بخواهد او را هدايت ميكنم. اين ماه را رشته اي بين خود و بندگانم قرار دادم كه هركس آن را بگيرد به من مي رسد. اين گوشه اي از فضايل اين ماه است. در اينجا مراقبت ها و آداب اين ماه را ذكر مي كنيم.
اعمال عمومي ماه رجب
1) روزه :
از پيامبر اکرم (ص) نقل شده است : « آنکه يک روز اين ماه را روزه بدارد، از ناراحتي قيامت ايمن خواهد بود » و در روايت ديگري چنين آمده است : « روزه يک روز ماه رجب براي رضاي خداوند ،دربردارنده رضوان الهي ، خاموش کننده خشم خدا و مسدود کننده دري از درهاي آتش است » و هر چه تعداد روزه ها بيشتر شود ،عظمت و پاداش آن نيز افزون تر مي گردد.
2) خواندن اين ذکر که امام صادق (ع) به شخصي تعليم دادند که در هر صبح و شام و بعد از هر نماز اين دعا را بخواند :
« يَا مَنْ اَرْجوُهُ لِكُلِّ خَيرٍ وَآمَنُ سَخَطَهُ عِندَ كُلِّ شَرٍّ يا مَنْ يُعطيِ ألْكَثيرَ بِالْقَليلِ يا مَنْ يُعطي مَنْ سَئَلَهُ يا مَنْ يُعطي مَنْ لَمْ يَسئَلْهُ وَ مَنْ لَمْ يَعرِفْهُ تَحَنُّناً مِنهُ وَ رَحمَةً أَعْطِني بِمَسئَلَتي إيّاكَ جَمِيعَ خَيرِ الدُنيا وَ جَميعَ خَيرِ الأخِرَةِ وَ أصْرِفْ عَنِّي بِمَسئَلَتي إيّاكَ جَمِيعَ شَرِّ الدُّنيا وَ شَرِّ الْأخِرَةِ فَإِنَّهُ غَيرُ مَنقوُصٍ ما أعْطَيتَ وَزِدني مِنْ فَضْلِكَ يا كَريمُ يا ذَالْجَلالِ وَالْإكْرام يا ذَا النَّعماءِ والْجوُدِ يا ذَالمَنِّ وَالطَّولِ حَرِّم شَيْبَتي عَلَي النَّار»
ترجمه :
« اي كسي كه براي هر خيري به او اميد دارم و از خشمش در هر شري ايمني مي جويم اي كه عطاي بسيار مي دهد در برابر طاعت اندك ، اي كسي كه عطا مي كني به هر كسي كه از تو بخواهد و اي كسي كه عطا مي كني به كسي كه از تو نخواهد و نه تو را بشناسد از روي نعمت بخشي و مهرباني ، به من عطا كن به خاطر درخواستي كه از تو كردم همه خوبيهاي دنيا و همه خوبي و خير آخرت را . و از من رفع كن به خاطر همان درخواستي كه از تو كردم همه شر دنيا و شر آخرت را ، زيرا آنچه تو مي دهي چيزي كم ندارد و كم نمي شود و بر من از فضلت اي بزرگوار بيفزاي . اي صاحب عظمت و بزرگواري ، اي صاحب نعمت و وجود و اي صاحب بخشش و عطا ، محاسنم را بر آتش جهنم حرام گردان »
3) زيارت حضرت رضا (ع)
4) انجام حج عمره
5) خواندن دعاي مخصوص اين ماه ، هر روز .
6) گفتن اين ذکر ها در اين ماه :
الف) هزار بار « لا إلهَ إلّا اللّه ».
ب) صد بار« أَسْتَغْفُرِاللّهَ الَّذي لا إِلىهَ إلّاهُو وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَيهِ »
ج) هزار بار « أَسْتَغفُرِاللّهَ ذَالْجَلالِ وَالإكْرام مِنْ جَمِيعِ الذُنوُبِ والأثامِ »
7) نماز: در هر شب ماه رجب ،2 رکعت نماز به ترتيب زير خوانده شود :
الف) در هر رکعت سه مرتبه سوره کافرون و يک بار سوره اخلاص.
ب) پس از نماز اين دعا را بخوانيد :
« لا إِلهَ إِلَّا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ، لَهُ المُلْكُ وَ لَهُ الحَمْدُ يُحيِي وَ يُمِيتُ وَ هُوَ حَيٌّ لا يَموُتُ بِيَدِهِ الخَيرُ وَ هُوَ عَلَي كُلِّ شَي ءٍ قَديرٌ وَ إلَيهِ الْمَصيرُ وَ لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ إلَّا بِاللّهِ العَليِّ العَظيمِ أَللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ النَّبيِ الأُمِّيِّ وَ ألِهِ »
ترجمه :
« معبودي نيست جز خداي يگانه اي كه شريك ندارد ، فرمانروايي خاص اوست و ستايش مخصوص اوست ، ميميراند و زنده مي كند و اوست زنده اي كه نمي ميرد هر چه خير است به دست اوست و او بر هر چيز توانا است و بازگشت به سوي اوست و هيچ اراده و نيرويي جز اراده و نيروي خداوند ، وجود ندارد. خداوندا بر محمد ، پيامبر امي و آلش درود فرست »
و سپس خواسته هاي خويش را از خداوند طلب نماييد.
8) عمل ليلةُ الرَغائِب : اولين شب جمعه اين ماه « ليلةُ الرَغائِب» نام دارد که داراي فضيلت بسياري است.
از پيامبر اكرم (ص) روايت شده است كه فرمودند:
از اوّلين شب جمعه در ماه رجب غافل نشويد؛ زيرا شبي است كه فرشتگان آن را « ليلةُ الرَغائِب » مي نامند. اين نامگذاري به اين جهت است كه هنگامي كه يك سوم از شب گذشت، هيچ فرشته اي درآسمان ها و زمين نمي ماند، مگر اينكه در كعبه و اطراف آن جمع مي شوند. آنگاه خداوند، به طور غير منتظره اي برآنان وارد شده و مي فرمايد: اي فرشتگانم! هرچه مي خواهيد از من درخواست كنيد. فرشتگان عرض مي كنند: حاجت ما اين است كه از روزه داران رجب درگذري. خداوند مي فرمايد:« اينكار را انجام دادم».
رسول خدا (ص) فرمودند: كسيكه روز پنجشنبه اوّل رجب را روزه گرفته و بين نماز مغرب و عشاء‌ دوازده ركعت نماز به ترتيب زير بخواند :
الف) در هر رکعت بعد از حمد ، سه مرتبه سوره قدر و 12 مرتبه سوره اخلاص .
ب) بعد از نمازها بگويد :
« أللَّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ النَّبِيِ الأُمِّيِّ وَ عَلَي ألِهِ ».
ج) آنگاه سجده کند؛ و 70 مرتبه بگويد : « سُبُّوحٌ قُدُّوُسٌ رَبُّ المَلائِكَةِ و الرُّوح ». سپس از سجده برخيزد و بگويد :
« رَبِّ إغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعلَمُ إنَّكَ أَنْتَ العَليُّ العَظيمُ ».
د) بار ديگر به سجده رود ؛ و 70 مرتبه بگويد : « سُبُّوحٌ قُدُّوُسٌ رَبُّ الْمَلائِكَةِ وَ الرُّوح ».
در خاتمه نيازهاي خويش را از خداوند طلب نماييد كه انشاءالله تعالي برآورده ميشود. رسول خدا (ص) در ادامه فرمودند: قسم به كسيكه جانم در دست اوست؛ هيچ بنده يا كنيزي از بندگان و كنيزان خدا اين نماز را به جا نمي آورد، مگر اينكه خداوند گناهان او را مي بخشد؛ گرچه گناهان او مثل كف دريا و به عدد شن و به وزن كوهها و به عدد برگهاي درختان باشد و روز قيامت هفتصد نفر از خويشان خود را كه همگي سزاوارآتش باشند شفاعت ميكند و در شب اوّل قبر خداوند ثواب آن را به بهترين صورت، با روي گشاده و خندان و زبان فصيح براي او مي فرستد كه ميگويد: اي محبوب من! مژده بده؛ از هرسختي نجات پيدا كردي. مي پرسد: تو كيستي؟ رويي بهتراز روي تو نديده و بويي به خوشبويي تو، به مشامم نرسيده. جواب ميدهد: اي محبوب من! من ثواب آن نمازي هستم كه در فلان شب، فلان منطقه، فلان ماه و فلان سال به جا آوردي؛ امشب آمده ام تا حقّت را ادا كرده، مونس تنهايي تو بوده و وحشتت را از بين ببرم. زماني كه در شيپور دميده شود، در عرصة‌ قيامت بر سرت سايه افكنم و تو هرگز هيچ خيري را از جانب مولايت از دست نخواهي داد.
**************
9) از كارهاي مهمّ در اين ماه اين است كه درتمام ماه، هزار بار بگويد: « أَسْتَغفُرِاللّهَ ذَالْجَلالِ وَالإكْرام مِنْ جَمِيعِ الذُنوُبِ والأثامِ » شيخ صدوق . روايت كرده است: اگركسي اين ذكر را در رجب، هزار بار بگويد خداوند متعال مي فرمايد: اگرگناهان شما را نبخشم، پروردگار شما نيستم، پروردگار شما نيستم، پروردگار شما نيستم!
**************
10) مستحب است كه درتمام ماه رجب، سورة‌ توحيد را ده هزار بار و همچنين روايت شده كه هزار بار بخواند. روايت شده است: « كسيكه هزار بار آن را بخواند روز قيامت، عمل هزار پيامبر و هزار فرشته را مي آورد و هيچكس نزديكتر از او به خدا نيست؛ مگر كسيكه بيشتر از او آن را خوانده باشد و ثواب خواندن اين سوره در رجب، چندين برابر است.»
**************
روز اول رجب :
مُناسبتها :
1) ولادت امام محمد باقر (ع) ، در سال 57 هـ.ق .
اعمال :
1) غسل
2) زيارت امام حسين (ع)
3) احياء
4)از پيامبر اكرم (ص)روايت شده است كه فرمودند:
كسيكه دو ركعت نماز در شب اوّل ماه رجب، بعد از نماز عشاء‌ بخواند و در ركعت اوّل آن، سورة‌ فاتحه و الم نشرح را يكبار و اخلاص را سه بار و در ركعت دوم، سورة‌ فاتحه، الم نشرح، اخلاص و معوّذتين (ناس و فلق) را هركدام يكبار بخواند؛ سپس تشّهد خوانده و سلام دهد. بعد از آن نيز سي بار « لا إِلهَ إلّا اللّه » گفته و سپس سي بار بر پيامبر (ص)صلوات بفرستد.گناهان گذشته اوآمرزيده شده و او را مانند روزي كه از مادر متولّد شده از گناهان بيرون مي برد.
**************
روز دوم رجب :
اعمال :
1) غسل
2) روزه : در روايت چنين آمده است :« هر که اين روز را روزه بدارد ،بهشت بر او واجب مي شود»
3) زيارت امام حسين (ع)
4) زيارت حضرت رضا (ع)
5) نماز حضرت سليمان : اين نماز ده رکعت است که به صورت 5 نماز دو رکعتي بشرح زير خوانده مي شود :
الف) در هر رکعت،يک بار سوره اخلاص و سه بار سوره کافرون .
ب) بعد از هر دو رکعت دستها را بلند کند و اين دعا را بخواند :
« لا إِلهَ إِلَّا اللّهُ وَحدَهُ لا شَريكَ لَهُ، لَهُ المُلكُ وَ لَهُ الْحَمدُ، يُحْيِي وَ يُمِيتُ وَ هُوَ حَيٌّ لا يَموُتُ بِيَدِهِ الْخَيرُ وَ هُوَ عَلَى كُلِّ شَي ءٍ قَديرٌ »
ترجمه :
« معبودي نيست جز خداي يگانه اي كه شريك ندارد ، فرمانروايي خاص اوست و ستايش مخصوص اوست ، ميميراند و زنده مي كند و اوست زنده اي كه نمي ميرد هر چه خير است به دست اوست و او بر هر چيز توانا است »
ج) سپس بگويد :
« أَللَّهُمَّ لا مانِعَ لِما أَعطَيْتَ وَ لامُعطي لِما مَنَعْتَ وَ لا يَنفَعُ ذَالجِدِّ مِنْكَ الْجِدُّ ».
ترجمه :
« خدايا ، مانعي نيست از آنچه تو عطا كني و عطا بخشي نيست براي آنكس كه تو منعش كني و كوشش شخص كوشا ، او را از تو بي نياز نكند. »
**************
روز سوم رجب :
مُناسبتها :
1) شهادت امام علي النقي هادي (ع) ، در سال 254 هـ .ق)
**************
روز دهم رجب :
مُناسبتها :
1) ولادت امام محمد تقي عليه السلام جوادالائمه ، در سال 195 هـ .ق.
2) ولادت حضرت علي اصغر عليه السلام
**************
روز دوازدهم رجب :
مُناسبتها :
1) وفات عباس ابن عبدالمطلب (ع) ، در سال 32 هـ .ق.
**************
روز سيزدهم رجب :
مُناسبتها :
1) ولادت حضرت امير المؤمنين (ع) ، در سال 23 قبل از هجرت ، سال 30 عام الفيل. (آغاز ايام البيض – اعتکاف)
اعمال :
شب سيزدهم :
نماز : دو رکعت و در هر رکعت بعد از حمد ، سوره يس، ملک و اخلاص خوانده شود.
روز سيزدهم :
1- روزه
2- عمل ام داود
*************
روز پانزدهم رجب :
مُناسبتها :
1) وفات حضرت زينب : ، در سال 62 ه.ق.
اعمال :
شب پانزدهم :
1- غسل
2- احياء
3- نماز: 6 رکعت به صورت 2 رکعتي (مطابق دستور شب سيزدهم) .
4- زيارت امام حسين (ع)
روز پانزدهم :
1- غسل
2- روزه
3- نماز حضرت سلمان (مطابق دستور روز اول) .
4- زيارت امام حسين (ع)
*************
روز بيست و چهارم رجب :
مُناسبتها :
1) فتح خيبر در سال 7 ه.ق.
*************
روز بيست و پنجم رجب :
مُناسبتها :
1) شهادت امام موسي کاظم (ع) ، در سال 183 ه .ق.
*************
روز بيست و ششم رجب :
مُناسبتها :
1) وفات حضرت ابوطالب (ع)، در سال سوم قبل از هجرت .
*************
روز بيست و هفتم رجب :
مُناسبتها :
1) بعثت پيامبر اکرم (ص) ، در سال 13 قبل از هجرت.
اعمال :
شب بيست و هفتم :
1- غسل
2- زيارت اميرالمؤمنين (ع)
3- دعاي مخصوص
4- نماز: 12 رکعت به صورت 6 نماز دو رکعتي به شرح زير :
الف) بعد از نمازها 7 بار ، سوره هاي حمد، ناس، اخلاص، کافرون، قدر وآية الکُرسي خوانده شود.
ب) آنگاه دعاي زير خوانده شود :
« أَلحَمدُ لِلّه الَّذي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي المُلْكِ وَ لَم يَكُنْ لَهُ وليٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ كَبِّرْهُ تَكْبيراً . اَللّهُمَّ إِنّي أَسْئَلُكَ بِمَعاقِدِ عِزِّكَ عَلى أَرْ كانِ عَرْشِكَ وَ مُنتَهَي الْرَحْمَةِ مِنْ كِتابِكَ وَ بِاِسمِكَ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ وَ ذِكْرِكَ الْأَعلي الأعلي الأعلي وَ بِكَلَماتِكَ التّامّاتِ أَن تُصَليَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أنْ تَفْعَلَ بي ما أنتَ أهْلُهُ »
ترجمه :
« ستايش ، خاص خدايي است كه فرزندي ندارد و براي او در فرمانروايي ، شريكي نيست و از سر خواري ، ياوري ندارد و او را به بزرگي ، بزرگ بشمار . خدايا از تو مي خواهم به حق چيزهايي كه موجبات عزتت بر پايه هاي عرشت مي باشد و به حق سرحد نهايي رحمتت از كتابت و به نام بزرگترِ بزرگترِ بزرگترت و به حق ِ ذكرت كه والاتر و برتر و بالاتر است و به كلمات تام و تمامت ، كه درود فرستي بر محمد و آل محمد و آنچه درباره من ، تو شايسته آن هستي به انجام برسان »
روز بيست و هفتم :
1- غسل
2- روزه:
از امام رضا (ع) نقل شده است که فرمودند : « روزه اين روز برابر 70 سال روزه ثواب دارد »
3- ذکر صلوات
4- زيارت حضرت رسول (ص)و حضرت اميرالمؤمنين (ع)
**************
روز بيست و هشتم رجب :
مُناسبتها :
1) خروج امام حسين (ع) از مدينه بسوي مکه در سال 60 هـ.ق.
**************
روز سي ام رجب :
اعمال :
اعمال زير به عنوان روز آخر ماه وارد شده ، لذا اگر ماه 29 روز بود در آن روز انجام پذيرد.
1- غسل
2- روزه
3- نماز حضرت سلمان
**************